Παιδί και παιδικό βιβλίο.. Μια αγάπη παντοτινή!

της Εύης Νικολαΐδου

Πώς μπορεί ένα παιδί να αγαπήσει τα βιβλία; Αρκεί μια βιβλιοθήκη που στέκεται σε μια γωνιά του σπιτιού φορτωμένη με κάθε λογής βιβλία για να τού κεντρίσει την προσοχή και να τού ξυπνήσει το ενδιαφέρον; Δεν είναι αρκετό που βλέπει εμάς να διαβάζουμε βιβλία στο ελεύθερο χρόνο μας ώστε να κάνει το ίδιο; Εξάλλου, τα παιδιά μιμούνται τους μεγάλους. Κι, όμως, καμιά φορά μπορεί να φαίνεται απλό αλλά δεν είναι καθόλου. Η αγάπη ενός παιδιού για τα βιβλία δεν είναι κάτι που κληρονομείται ή υπαγορεύεται. Η σχέση του με τα βιβλία καλλιεργείται από μικρή ηλικία και αν στηριχθεί σε στέρεες βάσεις θα μετατραπεί σε αγάπη που θα κρατήσει μια ολόκληρη ζωή.

Όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο ταξιδεύουμε μέσα στις σελίδες του. Μεταφερόμαστε σε μέρη μακρινά, μοιραζόμαστε τα ίδια συναισθήματα με τους χαρακτήρες της ιστορίας, κάνουμε τις ίδιες σκέψεις, έχουμε τις ίδιες προσδοκίες, τις ίδιες ανησυχίες. Κάθε βιβλίο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που μας δίνει ό,τι έχει και δεν έχει αλλά περιμένει να του δώσουμε κάτι κι εμείς.. Ένα χαμόγελο ακόμη κι ένα δάκρυ! Όχι, ως αντάλλαγμα αλλά ως ένα «ευχαριστώ»! Τα παιδιά είναι πάντοτε πιο πρόθυμα στο να δώσουν και ακόμη πιο δεκτικά στο να πάρουν. Η αγάπη για τα βιβλία πράγματι δεν κληρονομείται, ούτε υπαγορεύεται. Όμως, διδάσκεται! Πώς μπορούμε, λοιπόν, να διδάξουμε στα παιδιά να διαβάζουν βιβλία από εσωτερική ανάγκη και όχι από καταναγκασμό;

Το πρώτο που έχουμε να κάνουμε είναι να γίνουμε κι εμείς για λίγο μαζί τους παιδιά και να πετάξουμε στη σφαίρα της φαντασίας. Θα μιλήσουμε για αγαπημένους ήρωες! Τα παιδιά λατρεύουν τους φανταστικούς ήρωες κι όλα έχουν από έναν που θαυμάζουν. Μιλήστε τους για τον δικό σας αγαπημένο παιδικό ήρωα. Ποιος είναι; Σε ποιο βιβλίο ζει; Όσο τον περιγράφετε θα διακρίνετε στο βλέμμα τους τη λαχτάρα ν' ακούσουν περισσότερα και μετά θα σας περιγράψουν με τον ίδιο ενθουσιασμό τον δικό τους αγαπημένο ήρωα. Πιθανόν να τον γνωρίζετε ήδη αλλά δεν έχει καμία σημασία. Δώστε στα παιδιά το χρόνο που χρειάζονται για να σας μιλήσουν για κάτι που αγαπούν τόσο πολύ. Η αρχή μόλις έγινε. Έχετε ένα κοινό ενδιαφέρον παρόλο που εσείς είστε μεγάλοι και αυτά παιδιά. Τους αγαπημένους ήρωες παιδικών βιβλίων!

Το δεύτερο βήμα είναι να επισκεφτείτε μαζί ένα βιβλιοπωλείο. Όταν τα παιδιά είναι μικρά, τις περισσότερες φορές επιλέγουμε εμείς ποιο βιβλίο θα τους αγοράσουμε. Συνήθως είναι ένα βιβλίο που έχουμε διαβάσει όταν ήμασταν στην ηλικία τους και μας άρεσε, κάποιο που μας έχουν προτείνει ή που μόλις έχει κυκλοφορήσει. Αυτή τη φορά, όμως, η επιλογή θα είναι δική τους. Αφήστε τα παιδιά ελεύθερα να ξεφυλλίσουν διάφορα βιβλία, να περιεργαστούν την εικονογράφησή τους, να εντοπίσουν ήρωες που θα τούς κάνουν εντύπωση. Διαβάστε τους τα οπισθόφυλλα από αυτά που τούς προκάλεσαν το ενδιαφέρον. Μην τα καθοδηγείστε παρά μόνο αν ζητήσουν τη βοήθειά σας. Δεν έχει σημασία αν το βιβλίο που θα διαλέξουν είναι γνωστό ή όχι. Σημασία έχει να το επιλέξουν μέσα από δεκάδες άλλα. Τότε μόνο θα ανυπομονούν πραγματικά να το διαβάσουν.

Το τελευταίο βήμα είναι να καθίστε μαζί και να διαβάσετε το βιβλίο που έχουν επιλέξει. Αυτό το βήμα είναι και το πιο σημαντικό. Αν μια ιστορία διαβαστεί σωστά είναι ικανή να ξεπεταχτεί μέσα από τις σελίδες και να ζωντανέψει μπροστά στα μάτια των παιδιών. Και τότε θα τα μαγέψει! Δε χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να το κάνει κανείς. Απλά μπείτε μέσα στην ιστορία! Χρωματίστε τη φωνή σας, αλλάξτε τη χροιά και τον τόνο της ανάλογα με το χαρακτήρα που μιλάει. Αν τα παιδιά είναι σε ηλικία που ξέρουν να διαβάζουν διαλέξτε κι από ένα πρόσωπο στους διαλόγους. Μιμηθείτε ήχους με τα χέρια σας (π.χ το χτύπημα μιας πόρτας) δίνοντας μεγαλύτερη ζωντάνια στην αφήγηση. Γελάστε, κάντε γκριμάτσες, χασμουρηθείτε! Τα παιδιά θα το λατρέψουν! Μόλις τελειώσετε την ανάγνωση πιθανόν να σας ζητήσουν να το διαβάσετε ακόμη μια φορά. Μην τούς το αρνηθείτε! Μόλις έκαναν το πρώτο τους πραγματικό ταξίδι στον φανταστικό κόσμο των βιβλίων και δεν θέλουν να τελειώσει τόσο γρήγορα!

Εξάλλου, τι είναι το παιδικό βιβλίο; Ένα ατελείωτο ταξίδι ως τα πέρατα του κόσμου. Κι όποιος το κάνει μια φορά θέλει να το κάνει και δεύτερη και τρίτη και δέκατη και... για πάντα!